Cây trà hoa vàng - Tinh túy “Nữ hoàng trà”
Cây trà hoa vàng được biết đến như một loại trà thượng hạng và được sử dụng nhiều trong cung đình ngày xưa. Trà hoa vàng ( hay “Kim hoa trà”) được mệnh danh là “Nữ hoàng trà” bởi hương vị thơm ngon. Loại cây này không chỉ mang lại vẻ đẹp sang trọng mà còn giúp phòng bệnh, bồi bổ sức khỏe. Cùng tìm hiểu thêm về cây trà hoa vàng qua bài viết dưới đây nhé!
Giới thiệu về cây trà hoa vàng
cây trà hoa vàng trưởng thành
Cây trà hoa vàng, chè hoa vàng hay còn gọi là Kim hoa trà. Tên gọi theo khoa học là Camellia chrysantha. Đây là một loài thực vật hạt kín trong họ Theaceae (chè).
Loại cây này rất đặc thù, chỉ thích hợp với vùng núi, không ưa ánh nắng trực tiếp. Chúng chỉ phát triển tốt khi được trồng dưới tán cây cao, cùng chất đất với môi trường tự nhiên. Chúng được tìm thấy ở Trung Quốc (Tây Nam tỉnh Quảng Tây) và Việt Nam, gồm có Quảng Ninh, Vĩnh Phúc (Tam Đảo), Nghệ An (Quế Phong), Ninh Bình, Tuyên Quang, Hà Nội (Ba Vì), Đà Lạt, Đồng Nai (Vĩnh Cửu).
Trà hoa vàng là loại cây quý hiếm, có thể lấy gỗ, có thể trồng làm cây bậc thấp trong các vành đai phòng hộ, trồng làm cảnh, làm thức uống cao cấp.
Đặc điểm cây trà hoa vàng
Đặc điểm hình thái
Trà hoa vàng sở hữu các đặc điểm nổi bật sau:
-
Cây chè xanh, cao khoảng 2 mét đến 5 mét, phân cành thưa, vỏ ngoài có màu xám nhạt.
-
Lá đơn, tròn, phiến dài và hẹp. Lá thuôn dài, rộng 4-5 cm, dài 11-14 cm. Lá chè nhẵn, có răng cưa nhỏ, cuống lá chỉ dài khoảng 6 mm.
-
Hoa trà là loại hoa đơn tính trên cuống lá. Mỗi hoa thường có 8 - 10 cánh hoa màu vàng tươi, đường kính khoảng 56cm. Lá bắc dài, màu lục sẫm, có gân xanh. Khoảng 3- 4 vòi nhụy dài, dính một phần với nhau.
-
Trà hoa vàng thường ra hoa từ tháng Giêng đến tháng Ba, sau đó ra lá mới. Trung bình mỗi cây mất 2 đến 3 năm để rụng lá già. Cây ra hoa vào tháng 11 hàng năm và sẽ tàn vào tháng 3 năm sau.
hoa trà hoa vàng
Đặc điểm sinh trưởng
Kim hoa trà sống ở vùng khí hậu có nhiệt độ trung bình hàng năm là 23,40°C. Nhiệt độ trung bình của tháng lạnh nhất (tháng 1) là 15,70°C. Nhiệt độ trung bình của tháng nóng nhất (tháng 7) là 29,10°C. Lượng mưa trung bình hàng năm là 2166 mm.
Về đất đai, cây trà hoa vàng sống ven suối tương đối ẩm ướt, độ sâu trên 60cm. Đất có thành phần cơ giới nhẹ (thịt nhẹ đến trung bình). Lớp A có màu xám đen, nhiều mùn, đất chuyển tầng rõ rệt, tỷ lệ đá lẫn từ 5-15%. Độ pH của đất từ 5-6,9; lượng mùn của tầng mặt khá là 2,3-5,4. Lượng nitơ (N%) rất hiếm trong khoảng 0,056 đến 0,313. Lượng lân (P2O5mg / 100g) khoảng 9,7-15,6, lượng kali (K2O) từ 10 đến 30.
Các loại cây trà hoa vàng phổ biến ở Việt Nam
Ở Việt Nam, trà hoa vàng thường mọc ở những nơi đất tơi xốp, râm mát, ít thoát nước. Tuy nhiên, việc phân bố cây chè ở nước ta còn khá hạn chế. Song những năm gần đây, nhờ biết được công dụng của loại cây này cũng như nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng cao, các cơ sở dược liệu trên cả nước đã và đang nuôi trồng thành công loại dược liệu này.
Dựa theo nơi trồng và sự phân bố, có thể chia cây trà hoa vàng làm các loại sau:
Trà hoa vàng Ba Chẽ - Quảng Ninh.
Trà hoa vàng Quế Phong - Nghệ An.
Trà hoa vàng Đà Lạt - Lâm Đồng.
Trà hoa vàng Vĩnh Phúc.
Chè hoa vàng Ba Chẽ Quảng Ninh được đánh giá là có hương vị thơm ngon đặc biệt và dược tính cao nhất. Giống chè Ba Chẽ có giá trị lớn, thường được trưng bày trong các cuộc triển lãm, lễ hội. Vì vậy, nhiều gia đình đã trồng loại cây này để làm giàu hoặc thu mua về kinh doanh.
Công dụng và ý nghĩa cây trà hoa vàng
Giá trị dinh dưỡng trong cây trà hoa vàng
Qua phân tích, trong trà hoa vàng có chứa tới hơn 400 thành phần hóa học, không có độc tính cũng như không có tác dụng phụ.
Trong đó có các hợp chất quan trọng như saponin, hợp chất phenol, axit folic, protein, vitamin B1, B2, C, E, axit béo,... Trà hoa vàng chứa nhiều thành phần dinh dưỡng tự nhiên. Nó cũng chứa hàng chục loại axit amin, nhiều nguyên tố vi lượng Ge, Se, Mo, Zn, V,...
Đây đều là những chất có tác dụng bảo vệ sức khỏe, tăng cường sức bền, phòng chống bệnh tật tự nhiên một cách an toàn.
Dùng làm cây cảnh
Giá trị đầu tiên và rõ ràng nhất của trà hoa vàng là làm cảnh. Màu vàng của trà hoa vàng rất đặc trưng, rất khó tạo bằng phương pháp lai tạo. Vì vậy mà nó được giới mê cây cảnh đánh giá cao và rất quan tâm.
Giá trị kinh tế cây trà hoa vàng mang lại
Không chỉ để làm cảnh, trang trí nhà cửa, loại cây này còn mang lại giá trị kinh tế cao:
Chi phí đầu tư: 200 - 300 triệu/ha, 1 cây trồng 4000 cây
Thời gian thu hoạch: 4 năm
Lợi nhuận: Sau 4 năm, mỗi cây cho thu hoạch: 0,3 - 0,6 kg nụ hoa/cây. Giá thị trường bình quân 900.000-1.000.000đ/kg chồi hoa. Như vậy, mỗi cây sau 4 năm có thể cho thu hoạch trên 450.000-600.000đ/cây. Tức là 1ha sau 4 năm có thể cho thu hoạch trên dưới 2 tỷ đ/năm.
Có thể trồng chúng bên cạnh các cây rừng khác: sưa đỏ, đinh lăng,... để tiết kiệm chi phí hơn.
Giá trị của trà hoa vàng trong y học
Theo Tạp chí Camellia International Journal, một tạp chí chuyên nghiên cứu về trà hoa vàng trên thế giới, các hợp chất trong giống trà hoa vàng có đến 33,8% khả năng kiềm chế sự phát triển của khối u. Trong khi chỉ cần đạt đến ngưỡng 30% là có thể coi là điều trị ung thư thành công;
Giúp giảm 35% lượng cholesterol trong máu so với mức 33,2% khi dùng các loại thuốc khác.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trà hoa vàng có thể làm giảm các triệu chứng xơ vữa động mạch do máu nhiễm mỡ, điều hòa huyết áp, hạ đường huyết, trị kiết lỵ và phân ra máu.
Trà hoa vàng vừa uống được, điều chỉnh mỡ trong cơ thể, đường huyết, vừa giải độc gan thận. Theo y học cổ truyền Trung Quốc, trà hoa vàng có các tác dụng chính:
-
Trà có chứa các hoạt chất làm giảm mức lipid tổng trong huyết thanh. Làm giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt.
-
Nước sắc của lá chè có tác dụng hạ huyết áp. Nó có tác dụng này được duy trì trong một thời gian tương đối dài.
-
Nước sắc từ lá cây trà hoa vàng có tác dụng ức chế sự kết tụ của các tiểu cầu. Nhờ đó chống lại sự hình thành huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu;
-
Hỗ trợ ngăn ngừa ung thư và ức chế sự phát triển của các bệnh ung thư khác. Kích thích lợi tiểu mạnh, giải độc gan thận. Phòng ngừa xơ vữa động mạch, gây ức chế và tiêu diệt vi khuẩn. Lá trà còn có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, duy trì trạng thái bình thường của tuyến giáp.
Hướng dẫn kỹ thuật trồng cây trà hoa vàng
Chọn giống cây trà hoa vàng
Cây được chọn để nhân giống phải có năng suất, chất lượng và khả năng chống chịu cao. Vườn ươm gốc để lấy giống cần được bảo quản tốt, luôn không có cỏ dại và sâu bệnh. Bón lót tại thời điểm trồng 30-40 tấn phân hữu cơ và 600-800 kg phân supe lân trên 1 ha.
Các phương pháp nhân giống
Hiện nay, do người dân khai thác nên nguồn trà hoa vàng tự nhiên gần như cạn kiệt. Vì vậy, để tạo ra sản phẩm chè phục vụ trong đời sống, các vườn ươm đã nghiên cứu, thử nghiệm nhiều cách. Các phương pháp nhân giống cây trà hoa vàng phổ biến như:
-
Ghép cành
-
Giâm hom
-
Cấy mô
cây giống trà hoa vàng
Cách trồng cây trà hoa vàng
- Chuẩn bị đất trồng: Để cây trà hoa vàng sống và phát triển, điều kiện đầu tiên cần chú ý là đất trồng.
+ Đất có độ pH từ 4,4 đến 5,5 là thích hợp cho sự phát triển của cây trồng. Ruộng, đất đồi có thể tận dụng để trồng loại cây này.
+ Đất trước khi gieo phải được ủ với phân hữu cơ để khử trùng và diệt nấm mốc gây bệnh.
+ Để đảm bảo cây luôn được cung cấp đủ chất dinh dưỡng, đất trước khi gieo trồng nên bổ sung 10-15% phân chuồng và 20% trấu. Bổ sung thêm kali trộn với chế phẩm Trichoderma để đất giàu dinh dưỡng, tiêu diệt mầm bệnh.
- Cách trồng:
Xé lớp bầu đất nếu lớp đất có nhiều mùn hoặc cát. Nếu bầu đất có lẫn bùn, hãy giữ nguyên lớp đất đó.
Đào một cái hố nhỏ và trồng cây trà con vào đó. Mỗi luống cây nên đặt 3 hàng, cách nhau chừng 25 đến 30 cm. Mỗi cây trong hàng cách nhau khoảng 10 đến 15 cm.
Lấp đất kỹ, giữ cây thẳng đứng, tưới nước giữ ẩm cho cây.
Kỹ thuật chăm sóc cây trà hoa vàng tươi tốt
Lợp mái che:
Là cây không ưa nắng trực tiếp. Vì vậy, nếu trồng công nghiệp thì nên dùng mái che cho trà hoa vàng. Mái che thường dùng cho trà hoa vàng là loại lưới Thái Lan hoặc Hàn Quốc có độ bóng 70-80%. Vào mùa đông hoặc những ngày râm mát, cần dỡ bỏ lưới che để cây quang hợp. Nếu không cây sẽ bị rụng nụ, ít hoa.
Nếu chỉ trồng số lượng ít làm cảnh thì nên chọn vị trí trồng có bóng râm của cây lớn. Hoặc người chơi cần luân chuyển bồn cây vào nơi râm mát khi có nắng gắt chiếu rọi.
Phân bón:
Khi cây cao từ 0,7 đến 1m thì bắt đầu bón phân cho cây mỗi tháng một lần. Sử dụng phân bón sinh học, phân NPK hay phân vi sinh để bón cho cây trồng. Nhờ đó giúp cây sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh.
Nước:
Cây trà hoa vàng ưa sống nơi đất ẩm. Nước cần tưới thường xuyên, mùa hè ngày tưới 2 lần, mùa đông tưới 1-2 ngày.
Không để đất khô từ 8-10 ngày trở lên hoặc để cây ngập nước 3-4 ngày mà không thoát nước. Tưới vào ban đêm thì cây sẽ chết nhanh, nếu còn sống sẽ yếu, nhiều sâu bệnh. Điều này có thể dẫn tới năng suất cây trồng không cao.
Các bệnh thường gặp của cây trà hoa vàng và cách phòng trừ
Trà hoa vàng ít bệnh hại hơn so với các loại cây khác. Tuy nhiên trên cây vẫn xuất hiện một số loại bệnh như sâu đục thân, sâu ăn lá, rệp,... Bạn phải cẩn thận khi một số cây có dấu hiệu nhiễm bệnh thì tiến hành phun thuốc để tránh làm hư hại toàn bộ khu vườn.
Thuốc trừ sâu hữu cơ được ưa chuộng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Chú ý không phun gần vụ hoa 1 tháng.
Với bài viết trên, chắc hẳn bạn đã hiểu vì sao cây trà hoa vàng được mệnh danh là “nữ hoàng của các loại trà”. Hy vọng đây sẽ là thông tin hữu ích giúp bạn biết cách lựa chọn, sử dụng loại trà hoa vàng đạt hiệu quả tốt nhất.
.png)
