CÂY SAU SAU

Cây Sau Sau – một cái tên nghe rất lạ, vẻ đẹp của nó cũng đặc biệt  như chính cái tên. Với dáng vẻ kiêu sa, màu lá đặc trưng, ​​đẹp mọi mùa nên cây công trình này  ngày càng được trồng nhiều  ở các thành phố lớn. Nó xuất hiện nhiều ở các khu đô thị, khu du lịch, công viên hay sân vườn, biệt thự, nhà hàng, khách sạn, .... Ngoài tác dụng làm đẹp cảnh, nó còn là một cây thuốc đông y tuyệt vời.

Tuy nhiên, thông tin về cây Sau Sau cảnh công trình  còn khá ít, đặc biệt là  hướng dẫn  cách trồng và chăm sóc chúng. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn không chỉ về cách trồng và chăm sóc loại cây cảnh đẹp này mà còn về đặc điểm, công dụng và ý nghĩa của nó này nhé.

Giới thiệu chi tiết cây sau sau

Tên thường gọi: Cây sau sau, sau trắng, phong hương, bạch giao hương, cây thau, sâu trắng, cổ yếm, mạy sâu (Tày), pùm múa đẻng (Dao), chà phai (Mường). 

Tên khoa học: Liquidambar formosana (tên đồng danh là Liquidambar acerifolia), thuộc họ Kim Mai – Hamamelidaceae (có tác giả xếp vào họ Altingiaceae), bộ Kim mai – Hamamelidales, lớp Ngọc lan – Magnoliopsida (còn gọi là lớp Hai lá mầm – Dicotyledonae), ngành Ngọc lan – Magnoliophyta (còn gọi là ngành Hạt kín – Angiospermatophyta), giới Thực vật – Plantae.

Tên tiếng Anh là Formosan gum Feng, Formosa Sweetgum hoặc Chinese Sweetgum.

Họ thực vật: Họ sau sau (Hamamelidaceae)

Cách gọi khác của quả sau sau: lộ lộ thông

Lá sau sau gọi là: phong hương diệp

Rễ sau sau có tên là: phong hương căn

Nhựa sau sau là: phong hương chi.

Nguồn gốc xuất xứ: Sau sau là cây bản địa của vùng Trung, Nam – Trung Quốc và Đông Bắc Việt Nam, Lào.

Phân bố: Cây sau sau phân bố ở nam Trung Quốc và ở các tỉnh phía Bắc Việt Nam như: Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hòa Bình…

Đặc điểm cây sau sau

 Đặc điểm hình thái

Thân: Đây là loài thân gỗ lớn. Cây sau sau có thể đạt độ cao tối đa lên đến hơn 30m. Tuổi thọ của loài cây sau sau là rất dài. Thân sau thẳng, có nhiều nhánh nhỏ, mảnh.. 

Cành và lá: Mặt sau của cây hẹp và hình trứng, rất đẹp. Gỗ cây sau sau rất tốt, bền và có mùi thơm.

Lá cây sau sau nhỏ, mọc so le. Phiến lá xẻ thành 3 hoặc 5 thùy hình tam giác, có răng cưa hai bên. Khi còn non, lá cây sau sau có màu đỏ thẫm rất bắt mắt. Kích thước trung bình của lá cây sau sau đạt từ: chiều dài 6-12cm x chiều rộng 9-17cm. Quan sát hình dáng của lá Sấu chắc chắn bạn sẽ thấy nó khá giống với lá phong. Trên thực tế, có rất nhiều sự nhầm lẫn giữa hai loại cây này. Để phân biệt, bạn chỉ cần lưu ý rằng lá sau sau chia thành 3 thùy và lá phong có 5 - 6 thùy. Điểm quan trọng nhất là cây sau sau có trái còn cây phong đỏ thì không.

Hoa: Mùa ra hoa của cây sau sau vào khoảng tháng Ba và tháng Tư. Hoa của cây sau sau là hoa đơn tính cùng gốc. Hoa đơn tính cùng gốc, mọc ở gần đầu cành; cụm hoa đực dài 4 – 5 cm gồm những hoa trần có 1 nhị hợp với lá bắc thành đầu, các đầu tụ họp thành bông dài màu đỏ, cụm hoa cái dài 2 – 4 cm, hình cầu gồm nhiều hoa không có tràng, bầu hạ 2 ô. Hoa đực tập hợp thành chùy ở ngọn. Hoa cái có hình cầu và có cuống dài thòng xuống.

Quả: Quả kép hình cầu do nhiều quả năng họp lại, đường kính 2 – 3 cm, mang lá dài và lá bắc khô xác, cuống dài 3 – 9 cm, hạt hình bầu dục, có cánh. Mùa đậu quả của cây thứ hai xảy ra vào tháng 9 và tháng 10 năm.. 

Đặc điểm sinh trưởng

Cây sau sau được biết đến là cây tiên phong trong các trạng thái rừng phục hồi sau thời kỳ du canh, nhờ khả năng chịu hạn tốt, phát triển mạnh trong rừng có nhiều ánh sáng. cường độ. Do đó, nó dễ dàng thích ứng với điều kiện môi trường đô thị.

Sau sau là cây ưa sáng, tái sinh mạnh. Ở Tây Á, miền Trung và Nam Trung Quốc, cây thường mọc ở những khu rừng ẩm ướt ở những vùng ấm áp. Ở Việt Nam, cây thường xuất hiện trong các khu rừng phục hồi từ thời kỳ cao nguyên, có khả năng chịu hạn mạnh nên được gọi là cây tiên thảo. Muốn nhân giống cũng đơn giản, vì cây cho rất nhiều quả kép, mỗi quả mang nhiều hạt, hạt tái sinh khá mạnh. Cây cho gỗ tốt, bền, thân thẳng, cành mảnh, ngắn, tán gọn nên chịu được gió bão. Tán cây dày đặc, hình bầu dục đẹp, lá tương đối nhỏ, đẹp, ít rụng, quả nhỏ khi chín hóa gỗ rồi phơi khô trước khi rụng nên ít gây ô nhiễm môi trường. Ngoài những ưu điểm nêu trên, cây có tuổi thọ cao, khả năng thích ứng sinh thái tương đối rộng, có thể sống và phát triển trung bình ở những vùng đất xấu, khô hạn nên rất phù hợp với cơ cấu hệ thống cây đô thị.

Sau sau được trồng trên đường phố và công viên. Hằng năm cứ vào độ cuối Đông, Sau sau trở mình, trút lá, nhưng toàn cây không đổi màu như khi cây sống ở vùng á nhiệt đới, mà chỉ lác đác từng lá biến sắc rồi rụng dần. Đến đầu Xuân, những lá non bắt đầu lộ dần ra, khoe sắc đỏ thắm rất bắt mắt. Năm nào mùa Đông kéo dài nhiều tháng giá lạnh, vào Xuân biên độ nhiệt ngày đêm chênh lệch lớn, thì Sau sau có điều kiện khoe sắc rộ hơn. Những lúc này, người lưu tâm muốn thấy hết cái đẹp của nó phải tiếp cận bên gốc cây, chọn nhiều góc nhìn khác nhau sẽ tận hưởng được niềm phấn khích do sự phối trí tuyệt vời của màu sắc tạo ra. Những hoa tự đầu hình chùy màu xanh lá cây ẩn hiện giữa những cụm lá non đỏ thắm lung linh trong gió trông giống như những hình ảnh kỳ lạ được tạo ra từ một phiên bản phần mềm nhân tạo.

Công dụng của cây sau sau

Những chiếc lá sau sau mùa nào cũng đẹp, nổi bật và khó quên. Vào mùa xuân, khi những chồi non thì rừng cây lại tràn đầy sức sống bởi màu đỏ dịu. Từ cuối xuân sang hè, trên những thân cây xanh trắng thẳng tắp là màu của hàng triệu chiếc lá. Khu rừng sau cũng nổi bật lên núi rừng với muôn sắc hoa lá. Từ mùa hè đến cuối mùa thu, chúng chuyển sang màu xanh đậm và sau đó chuyển sang màu vàng, và vào cuối mùa thu chúng chuyển sang màu đỏ tươi, tạo nên một cảnh quan giống như một khu rừng phong ở một nơi ôn đới. Sau một ngày đông lạnh giá, rừng cây rời đi, như cho ta ảo giác như lạc vào xứ lạ. Vì vậy, tiếp theo là một cây cảnh đẹp để trang trí không gian.

Loại cây sau sau phân bố khá rộng nên sẽ có nhiều ứng dụng khác nhau trong cuộc sống mà người viết bài này chưa biết đến. Đặc biệt, người Tày Cao Bằng từ lâu đã sử dụng những loại lá sau này để làm thức ăn và nhuộm màu cho gạo nếp.

Lá non sau sau thường được dùng làm gia vị như một loại rau sống ăn kèm với các loại rau sống khác. Một số quán phở vùng cao cũng có gia vị từ lá cây sau sau. Lá sau sau xào thịt bò một món ăn ngon và lạ miệng. Nước lá sau sau đun lên được dùng để đồ gạo nếp làm xôi để thành phẩm có màu xanh tím rất đẹp mắt, thường được sử dụng trong thành phần của món xôi ngũ sắc vẫn được người Tày sử dụng trong các dịp lễ tết.

Hầu hết các bộ phận của cây sau sau đều là thuốc với những cái tên rất ý nghĩa. Một số bài thuốc dân gian bằng các loại cây sau đây đã được áp dụng vào thực tế cho kết quả cao. Theo y học cổ truyền, quả cuối này có vị đắng, tính bình, mùi thơm; tác dụng khứ phong, thông kinh hoạt lạc, ích khí thông kinh lạc. Lá sau sau có vị đắng, tính bình; tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chỉ huyết. Nhựa cây có vị ngọt, cay, tính ấm; tác dụng khai khiếu, khai uất, giải đàm, hoạt huyết, giảm đau. Rễ có vị đắng, tính nóng; tác dụng yếu, chỉ có hệ thống. Quả sau sau có tác dụng phong thủy, thông kinh hoạt lạc, lợi thủy; trị phong thấp, đau nhức xương khớp, đau dạ dày, thủy thũng, tiểu tiện khó, nổi mề đay, viêm da, chàm. Lá sau sau có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, thu liễm chỉ huyết; trị viêm ruột, đau thượng vị, nôn ra máu, chảy máu cam, dùng ngoài chữa mẩn ngứa ngoài da, chàm. Nhựa cây sau sau có tác dụng giải uất, khai uất, minh mẫn, hoạt huyết giảm đau; Ho có đờm, bế kinh, nôn ra máu, nôn ra máu, chảy máu cam. Rễ có tác dụng trừ thấp, đơn thống; chữa bệnh phong thấp, đau răng.

Sau sau được dùng làm thuốc trong các trường hợp:

Chữa sâu răng, đau răng: Sau khi đốt cháy nhựa cây, phần còn lại tán nhỏ, rắc vào chỗ đau.

Trị mẩn ngứa ngoài da, nổi mề đay, lở ngứa: dùng lá hoặc vỏ cây hãm nước sôi, rửa hoặc tắm.

Chữa mụn nhọt, đòn đau, phong thấp đau nhức: nhựa sau sau 40g, nhựa thông 40g, sáp ong 10g, dầu vừng 10g. Đun cho đến khi tan, đánh tan cho đến khi loãng, nguội, phết vào giấy và dán vào chỗ đau.

Chữa phong thấp, mỏi gối, chân tay co quắp, tê dại toàn thân: 20g lộ thiên, 20g phụ tử. Đồ uống có màu. KHÔNG dùng cho phụ nữ có thai.

Ý nghĩa của cây sau sau

Với tán lá đỏ rất đẹp khi ra nụ hoặc khi già, cây cảnh đẹp đa công dụng này có thể trồng trong vườn, đặt trước hiên nhà để mang lại may mắn, vượng khí cho gia chủ. Bởi màu đỏ là biểu tượng của sự may mắn, thành công và thịnh vượng.

Dựa vào màu sắc của tán lá, cây Sau sau phù hợp với người mệnh Hỏa và mệnh Mộc. Trồng cây này ở nhà và nơi làm việc sẽ giúp hai con giáp này gặp nhiều may mắn, công việc hanh thông và thăng tiến trong sự nghiệp.

Kỹ thuật trồng cây sau sau

Các phương pháp nhân giống

Cây có khả năng sinh trưởng nhanh, ưa sáng, chịu được khô hạn và điều kiện khí hậu khắc nghiệt, thích hợp sinh trưởng ở nhiều môi trường khác nhau. Cây không cần nhiều đất, có thể trồng ngay cả trên đất cằn cỗi. Đồng thời, nó cũng không cần chăm sóc quá nhiều. Dễ dàng nhân giống bằng hạt hoặc giâm cành..

Cách nhân giống Sau Sau bằng hạt

Chọn những hạt giống chắc, mẩy, cân đối rồi ngâm trong nước ấm khoảng 6 - 8 giờ (pha nước theo tỷ lệ 2 ấm, 3 lạnh). Hạt sau khi hái về được ủ với khăn ẩm hoặc cát ướt để nứt nanh và nảy mầm. Khi hạt nứt nanh đem gieo vào luống hoặc bầu đất. Đất luôn cung cấp độ ẩm bão hòa 70 - 80%, nhiệt độ không khí không quá cao cũng không quá thấp.

Đất vườn ươm cần được chuẩn bị trước, bao gồm: phân supe lân hoai mục. Sau khi gieo hạt cần che phủ và cung cấp độ ẩm đầy đủ để cây nhanh nảy mầm và phát triển thành cây con.

Cách nhân giống bằng giâm cành

Chọn cành giâm từ những cây khỏe mạnh, sạch bệnh. Cắt cành dài 10-12cm, có mắt ngủ, cắt cành theo đường chéo 45 độ, loại bỏ hết lá trên cành, chỉ để lại hai lá trên cùng. Cắm cành vào dụng cụ kích thích ra rễ khoảng 5 giây, sau đó cắm vào đất đã chuẩn bị sẵn. Thời điểm giâm cành tốt nhất là vào buổi sáng và chiều tối.

Nhân giống cây Sau sau không khó nhưng tốn nhiều công sức và thời gian. 

Quá trình trồng cây sau sau

Vị trí trồng: Đối với cây cảnh trong chậu, gia chủ có thể chọn trước hiên nhà để làm đẹp cho ngôi nhà. Còn đối với những loại cây thân gỗ lớn, bạn nên trồng trong vườn để tạo bóng mát, có lợi cho thú vui mùa hè.

Chuẩn bị đất trồng: Tùy theo kích thước của chậu mà ta đào hố có kích thước phù hợp, khi đào phải tách lớp đất mặt trộn đều với phân bón lót rồi lấp hố. Trong mỗi hố bạn sẽ sử dụng phân chuồng hoai mục hoặc có thể thay thế bằng phân vi sinh, 50g nấm đối kháng Trichoderma. Trộn đều với lớp đất mặt sau đó lấp hố.

Cách trồng: Chọn một ngày râm mát hoặc có mưa phùn  để trồng. Cắt  túi bầu,  buộc theo ý muốn nhưng không làm vỡ bầu đất, không chạm vào rễ. Cho vào hố trồng sau đó khoét dọc  bầu lấy túi ni lông hoặc chậu nhựa ra. Đơn giản chỉ cần dỡ bỏ và lấp đầy đất và nén nhẹ để tránh gây ra ổ gà. Đặt cây vào hố và  lấp đất vào. Nhấn mạnh xuống để giữ cố định trục. Bạn phải lắp đặt các trụ để cây không bị lắc lư hoặc ngã đổ.

Kỹ thuật chăm sóc cây sau sau

Tưới nước: Sau sau là cây ưa nước nên nhu cầu nước cao. Bạn cần duy trì độ ẩm cho đất, khi cây mới trồng nên tưới ngày 1 lần nhưng không quá nhiều. Đối với cây lớn thì 3-5 ngày tưới 1 lần tùy theo tình hình thực tế.

Cắt tỉa, tạo tán: Nếu  trồng cây con, chú ý tỉa cành ngay trong năm đầu tiên  để loại bỏ những cành còi cọc, những cành có dấu hiệu bị sâu bệnh, đồng thời để cây vươn cao. Khi cây cao  1 - 1,5m phải bấm ngọn để phát triển các cành thứ cấp. Nếu mua cây sau thời gian dài bạn  chỉ cần cắt tỉa hàng năm để tạo tán đẹp hơn cho cây. 

Phân bón: Sau khi trồng 1 - 2 tháng, cây bắt đầu bén rễ và ra chồi non, lá non  ta sẽ bón thúc để kích thích cây phát triển. Bổ sung phân đạm hoặc phân NPK. Sau đó hàng năm bón phân định kỳ  cho cây Sấu khoảng 3 - 4 lần / năm. Phải sử dụng phân chuồng, phân hữu cơ, phân vi sinh công nghiệp. Hạn chế bón phân hóa học.

Ánh sáng: Là cây đầy đủ ánh sáng, bạn cần tạo điều kiện tốt nhất để cây đón  ánh sáng mặt trời. Cây nhận được  nhiều ánh sáng sẽ có tán lá tươi tốt, màu sắc rực rỡ hơn rất nhiều.

Các bệnh thường gặp ở cây sau sau và cách phòng trừ

Cây có sức sống vượt trội nên ít bị sâu bệnh hại. Sâu bệnh có thể được tìm thấy trên các cây tiếp theo như rệp hoặc nấm. Có thể dùng các loại thuốc trừ sâu như: Sheba 50ew, Cyrux 25EC, Actara 25WG, Yamida 10wp hoặc các chế phẩm hữu cơ McShield, Basudin, Propamocarb hoặc Daconil 75 WP, Daconil 500SC, Tilral super 500WP, Andoral, Goldcat 505SC,… để phun.

Tóm lại, sau sau là loài cây cảnh quan có nhiều chức năng đáng được phát triển. Điều còn lại là phải chú ý kĩ thuật trồng thích hợp, chăm sóc định kì, đồng thời sớm có những biện pháp hành chính thích đáng để tạo điều kiện cho cây góp phần vào việc tôn tạo cảnh quan chung, đa dạng hóa chủng loại, phong phú hóa hình thái, để chất lượng hệ thống cây xanh đô thị ngày một tốt hơn. Trên đây là toàn bộ những thông tin về công dụng, ý nghĩa phong thủy, cách chăm sóc cây sau sau mà chúng tôi muốn gửi đến bạn. Chúc bạn trồng được cây cảnh đẹp theo ý muốn. Hẹn gặp lại các bạn trong những chủ đề cây cảnh tiếp theo!